ดูวัวให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่

ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน สำนวนหรือคำพังเพย “ดูวัวให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่” หมายถึง ให้รู้จักพิจารณาลักษณะบุคคลหรือผู้หญิงที่จะเลือกเป็นคู่ครอง ดูวัวให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่ ก็ว่า

โบราณท่านเปรียบการเลือกคู่ครอง โดยให้พิจารณาจากคำพังเพยดูวัวให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่ โดยเปรียบเทียบว่าให้ประเมินผู้หญิงที่จะมีเป็นคู่ครองของตน โดยพิจารณาจากแม่ของหญิงผู้นั้นว่ามีลักษณะและนิสัยเช่นไร ถ้าแม่มีนิสัยสุภาพ เรียบร้อย อ่อนโยน เป็นแม่ศรีเรือน ขยันขันแข็ง ลูกสาวก็มักจะมีลักษณะนิสัยเช่นั้นด้วย